OBRAS - COMPLETAS 

 
Poema  Reading Bahitegiko Leloa

  • Oscar Wilde

    Reading Bahitegiko Leloa

    THE BALLAD OF READING GAOL



    In Memoriam Charles Thomas Wooldridge,

    Erregearen Zaldizko Zaintzakoa izana.

    Obiit H.M. prison, Reading, Berkshire,

    1896ko uztailak 7





    1



    Ez zuen bere txamarra gorria janzten,

    odola eta ardoa gorriak baitira;

    eta bazen ardoa eta odola haren eskuetan

    hilarekin aurkitu zutenean;

    maitatu eta bere ohean

    sarraskitu zuen emazte gaixoa.



    Bazebilen bahitegikoen artean

    jantzi arre-zarpaildu batekin,

    buruan txano bat zeukalarik;

    eta ibilera zalu eta alaia zuen, iduriz;

    ez dut inoiz ikusi, ordea, egunari

    hainbeste lehiaz so egin dion gizonik.



    Ez dut behin ere ikusi

    atxiloek zeru diotsaten

    estalpetxo urdin hori,

    eta bere zilarrezko haize-oihalekin

    noragabe zihoan edozein hodeiri

    begi hain lehiatsuz so egin dion gizonik.



    Banindoan beste arima erratu batzuekin,

    beste multzo batean,

    gizon hark txiki ala handirik egin ote zuen

    nire buruari galdez,

    eta mintzo batek surmurtu zuen nire atzean:

    «Urka-beharra da lagun hori».



    Ene Jainkoa!, zartez,

    bahitegi-hormak eurak kordokatu bide ziren,

    eta nire gaineko zerua

    altzairu gorizko oskol bat bihurtu zen;

    eta gogo mindun bat banintzen ere,

    nik ezin ohartu nire minik.



    Bakarrik nekien zein gogoeta estuk

    laster zeragion haren urratsari,

    eta zergatik so zegion

    begi hain lehiatsuz egun distiratsuari;

    gizon hark maite zuena hil zuen

    eta horrexegatik zen hil beharrekoa.



    Gizonek oro ordea —entzun guztiok!—

    zer maite eta hura hiltzen dute,

    batzuek begikaldu samin batez,

    beste batzuek hitz eztitsu batez,

    koldarrak musu batez,

    gizon bihoztunak ezpata batez!



    Batzuek gazte direla hiltzen dute bere maitea,

    batzuek zaharrak direla;

    batzuek Lizunkeriaren eskuz hiltzen dute,

    batzuek Urrearen eskuz;

    onberenak aizto bat darabil,

    hila laster hotzitu dadin.



    Batzuek maiteegi dute, batzuek gutxiegi;

    batzuek saldu egiten dute, beste batzuek erosi;

    batzuk negar ugariz ari dira,

    batzuk hasperenik gabe;

    gizon guztiek maite dutena hiltzen baitute,

    guztiak hargatik hil behar ez badira ere.



    Guztiak ez dira heriotza lotsagarriz hiltzen

    ahalke beltzezko egun batean,

    ez dute ere urka-bilurra lepo inguruan artean,

    ez aurpegi gainean hil-zapia,

    eta ez dauzkate oinak

    hutsartean dantzatzen solairuan zehar.



    Guztiak ez dira bizi gau eta egun

    zaintzen dituzten gizon isilekin,

    kuzkuzka dagozkionak negar egin nahi

    eta otoi egin gogo duenean;

    kirika dagozkionak urkabeari

    bere harrapakina ostuko ote dion beldurrez.



    Ez dira arratsean esnatzen

    beren gela irudi izugarriz josia ikusteko:

    zuriz jantzi Apaiz dardaritsua,

    Hamabi latz, iluna,

    Espetxe-jauna soineko beltz distiratsuaz

    eta Halabeharraren betarte laruaz.



    Ez dira lasterka jaikitzen

    bahitegi-soinekoa berriz janzteko,

    Osagile zakar bat pozten deino

    edozein kirio-aieru berri ohartuz,

    tik-takak mailukada izugarriak diruditen

    erloju bat behatz artean daukala.



    Ez dute ezagutzen,

    bihurkariak, bere baratzain-zorroekin,

    ate azaldua zabaldu eta,

    gaur-gero egarririk ez dezazun,

    hiru larru-uhalez lotu zaitzan baino lehen,

    zintzurra lehortzen dizun egarri gozagaitz hori.



    Ez dute burua makurtzen

    Hil-Otoitzen irakurtzea entzuteko,

    ezta beren gogoaren larriak

    hilik ez daudela dasaienean,

    ez dute beren hil-kutxa topatzen

    urkabe nardagarrirako bidean.



    Ez dute zerua begiztatzen

    leiarrezko sabai txiki batean zehar;

    ez dute otoizten, buztinazko ezpainez,

    beren nekelarria buka dadin;

    eta ez dute ohartzen Kaifasen musua,

    beren masail dardaritsuaren gainean.





    2



    Sei astez ibili zen gure atxiloa bailan,

    bere soineko arre-zarpilduaz

    eta txanoa buruan zeukala;

    zalu eta alai zirudien haren ibilerak,

    baina ez dut behin ere ikusi egunari

    hainbeste lehiaz so egin dion gizonik.



    Ez dut inoiz ikusi

    atxiloek zeru diotsaten

    estalpeño urdin hori,

    eta bere ile-ehun altsituak narrasean zeramatzan

    edozein hodei alderrairi

    begi hain lehiatsuz so egin dion gizonik.



    Ez zituen bere eskuak bihurritzen,

    Etsipen beltzaren elizan

    Itxaro aldakorra sortzeko

    ahalegina egiten duten gizon ergelek bezala;

    eguzkia begiratu eta goizeko eguratsa

    edan besterik ez zuen egiten.



    Ez zituen bere eskuak bihurritzen,

    ez zegien negarrik;

    ez zen gogo-hiltzen ez etsitzen;

    haizea edan egiten zuen, bai,

    hark osagai osasuntsuren bat baileukan;

    ahoa zabalik, eguzkia edaten zuen ardoa bailitzan.



    Eta nik eta beste multzoan

    orron genbiltzan gogo mindun guztiek,

    geronen gaizki egina

    handi nahiz txiki zenez ahaztuta,

    urkatzeko zeukaten gizona

    begiztatzen genuen txundioak hartuta.



    Haundia baitzen ibilera hain zalu eta alaiz

    hura igarotzen ikustea,

    eta handia zen hark eguna

    hain lehiatsu begiratzen ikustea,

    eta are handiagoa, halako zorra

    ordaintzekoa zela gogoratzea.



    Haritzek eta zumarrek baitauzkate

    udaberrian ernetzen diren orri atseginak;

    baina sugegorriek horzkatu-erroak dituen

    urka-habea beltzuritsua da;

    eta, heze ala lehor, fruitua ekar dezan,

    gizon bat hil behar da.



    Gizakume guztiek bilatzen duten

    eder-egoitza hori dugu leku goiena:

    nork nahi luke, ordea, urkamendi gainean

    kalamu-lokarriz estekatua egon eta,

    erailearen urka-bilurra lepoan duelarik,

    bere azken soa zeruari egin?



    Gozoa da arrabita soinutan dantzatzea

    Maitasuna eta Bizia eder direnean;

    txirula eta ereskin soinutan dantzatzea

    atsegin eta bikaina da:

    ez da gozoa, oin zaluz

    haizeari dantza egitea!



    Honela, begiluze eta uste ertunaz,

    hura begiztatzen genuen egunean-egunean,

    gu guztiok halaxe amaituko ote ginen

    geure buruari galdeka,

    inork ere ez baitaki bere gogo itsuak

    zein Infernu gorritara jo dezakeen.



    Azkenik, gizon hila

    ez zen gehiago ibili atxiloen artean,

    eta jakin nuen kai beltzeko

    giltzape beldurgarrian zutik zegoela

    eta inoiz ez nuela haren betartea berriz ikusiko

    Jainkoaren mundu goxo honetan.



    Gure bideek elkar aurkitu zuten,

    ekaitzean zehar hondoratuko diren bi ontzi iduri:

    baina ez genion elkarri keinurik egin, ez hitzik,

    esanik ez genuela;

    ez baikenuen elkar aurkitu gau gurenean,

    egun lotsagarrian baizik.



    Bahitegi-harresi batek inguratzen gintuen biok;

    bi gizon galdu ginen;

    gizarteak bere bihotzetik eraitsi gintuen

    eta Jainkoak bere arduratik;

    eta Hobenari kuku dagion

    burdinazko arteak atzituak ginen.





    3



    Zordunen bailako harriak zakarrak dira

    eta harresi hezetsua garaia da;

    hantxe hartzen zuen eguratsa gure gizonak

    berunezko zeruaren azpian.

    Bi zaintzaile zituen aldamenetan,

    hilko ote zen beldurrez.



    Edota, esertzen zen

    gau eta egun bere larriari kirika zegiotenekin,

    eta negar egiteko jaikitzen

    eta otoitz egiteko uzkurtzen zenetan

    kirika zegozkion; berak urkabeari

    harrapakina apiztuko zion

    beldurrez kirika zegozkion.



    Espetxe-jauna zorrotza genuen

    araudi-aginduetan;

    Atxeterrak, Heriotza jakintza-egin bat

    baizik ez zela esaten zuen;

    eta egunean birritan Apaizak

    agertu eta liburuxka bat uzten zuen.



    Eta gizon hark egunean birriz

    pipa hartzen zuen eta txopin bete garagardo edaten;

    bere gogoa bipil zegoen

    eta ez zuen beldurrerako zurkulurik;

    eta maiz zioen pozik zegoela

    urkatzailearen eskuak hurbil zituelako.



    Baina zaintzaile batek ere

    ez zuen bekokirik hari galdetzeko

    gauza hain bakana zergatik zioen;

    zaintzaile izatea jazo zaionak

    bere ezpainetan morroilo bat ezarri

    eta aurpegia mozorro bihurtu behar duelako.



    Bestela, bihozbera liteke,

    eta suspertzeko eta urgazteko ahaleginak egin;

    eta, zer legike Giza-Errukiak

    Heriotzginen Saizuloan?,

    zein onginahizko hitzek lagun liezaioke

    anaia baten gogoari horrelako lekuan?



    Buru-makur eta aldaroka,

    Zoroen Ibiltzan ari ginen bailaren inguruan.

    Ezer ez zitzaigun;

    bagenekien Txerrenaren Taldea bera ginena.

    Eta buru murriztuek eta berunezko oinek

    zomorro-dantza alai bat egiten dute.



    Gure azkazal motz odoltsuez

    bikedun soka zehatzen genuen;

    ateak igurzten genituen, solairuak marruskatzen

    eta eskudel dirdiratsuak garbitzen;

    eta, lerroka-lerroka, oholtza zurikatu

    eta zalapart egiten genuen suilekin.



    Zakuak josten ari ginen, harriak zatitzen,

    laztabin hautsuari bira eragiten;

    latontziak jotzen, eresiak oihuka

    eta lantegian izerditan ari ginen,

    baina gizon bakoitzaren bihotzean

    Izua zetzan isil eta geldi.



    Hain geldi zetzan eta, egun bakoitzean,

    itsasbelarrez beteriko uhin bat iduri narrasten zen;

    eta ergelari eta zitalari begira dagoen

    zori mingotsa ahaztuxea genuelarik,

    egun batez, lanetik itzultzean,

    hilobi ireki berri baten ondotik igaro ginen.



    Hobi larua, aho zabalik,

    izaki bizi baten eske zegoen;

    buztinak berak odola eskatzen zion

    asfaltozko baila egarriari;

    eta ortzi-argia edertu baino lehen atxilo bat

    urkabean kulunka ariko zela ulertu genuen.



    Berehala sartu ginen,

    Balbe, Izu eta Izangoari gogoa zurt;

    urkatzailea igaro zen herrenka

    aizaroen zehar bere zorrotxoarekin;

    eta atxilo bakoitza dardara eginean zen

    bere zenbakidun hilobira ziri-zira zihoala.



    Gau horretan igarogune hutsak

    Beldurrezko itzalez josi ziren,

    eta burdin-hirian gora eta behera

    entzun ezin genituen urrats isilak ari ziren;

    eta izarrak estaltzen dituzten burdin-langen ostean

    aurpegi zurbilak kirika bide zeuden.



    Gizon hura, larre atsegin batean etzanda

    ametsetan dagoena bezalakoa zen;

    zaintzaileek hura lotan ikusi

    eta ezin ulertu zuten,

    bihurkariaren esku-eskuan egon

    eta nola egin lezakeen lo hain gozoa.



    Ez dago lorik, ordea, inoiz negar egin ez dutenek

    egin behar dutenean negar;

    horrela gu —ergela, ebaslea, zitala—

    amaigabeko gau hartan itzarri geunden,

    eta, bere esku mindunen gainean narras,

    inoren izua sartu zen burumuin bakoitzean.



    Ene!, inoren erruaz

    min izatea izugarria da!

    Hobenaren ezpatak barrena zulatzen baitzigun

    bere eskutoki edenduneraino,

    eta guk, ez isuri-odola zela-eta,

    berun urtuzko negarrak egiten genituen.



    Zaintzaileak, beren fieltrozko oski eta guzti,

    ate itxien ondotik ziri-zira zihoazen,

    eta kirikatuz bazekuskiten, begiak zurturik,

    irudi hauskarak lur gainean;

    eta inoiz otoitzik egin ez zuten gizonak

    otoitzean ari zirela-eta harriturik zeuden.



    Gau osoan otoitzean ari izan ginen belauniko,

    hilotz baten erostari zoroak!

    Gauerdiaren gandor urduriak

    zerraldo baten gaineko gandorra zirudien;

    eta Barnearen zimikoak, belaki batean isuri

    ardo garratzaren kutsua zuen.



    Oilar arreak jo zuen, oilar gorriak jo,

    baina eguna ez zetorren;

    eta Izuaren tankera makurrak

    kokoriko jartzen ziren gu geuntzan zokoetan,

    eta gauez dabiltzan mamu gaiztoak oro

    gure aurrean jostatzen bide ziren.



    Ziri-zara igarotzen ziren arinik,

    laino artean bidaztiak iduri;

    bihurketa eta bira gozoko rigodon-dantza batez

    irri zegioten ilargiari, eta,

    urrats gizatsuz eta lerdentasun higuingarriz,

    mamuak bazetozen deira.



    Itzal meheak, eskuz esku, aieruz eta keinuka

    igarotzen ikusten genituen; iratxo-iskanbilaz

    zarabanda bat dantza zegiten inguruan;

    eta zoroxka madarikatuek

    arabikoak egiten zituzten,

    haizeak hondar gainean bezala.



    Txerpolari-jauzkak eginez,

    oin muturretan dantzatzen ziren:

    baina Beldur-txirulez betetzen zituzten belarriak,

    mozorro-dantza izugarrian ari zirelarik,

    eta goraki abesten zuten eta luzaro,

    hilak iratzartzeko abesten baitzuten.



    «Aufa!» oihu zegiten, «mundua zabala da,

    baina aztal bilurtuak herrenka doaz!

    Eta behin edo birriz kurkuluxa botatzea

    zaldun-joko bat dugu; ez du irabazten, ordea,

    Hobenarekin jokatzen ari denak

    Ahalkearen isileko Etxean».



    Ez ziren haizezkoak

    hain pozik jauzika ari ziren sorkari zakarro haiek:

    bizia oinbilurretan zeukaten

    eta oinak lotu gabe ezin joan ziren gizonentzat

    —a!, Kristoren zauriok!—

    biziak ziren eta ikusteko izugarriak.



    Inguruka-inguruka, bals-dantzan eta biraka ari ziren;

    batzuk dantzakide barre-samurrak bezala;

    beste batzuk, goizoilanda-ibilera ikasiaz

    zurubian gora zihoazen;

    eta irri zorrotzez eta saihets-so leunez

    lagun genituen gure otoitzetan.



    Goiz-haizea intzirika hasi zen;

    gaua, ordea, ez zen joaten;

    itzal matazak harilkatu zuen

    bere anezka handian azken albainuraino;

    eta otoitzean ari ginelarik,

    Eguzkiaren Zuzenbidearen beldur ginen.



    Haize zinkurinatia

    bahitegiko harresia inguratzera etorri zen:

    altzairuzko txirringa itzulkari bat antzo,

    minutuak narrasten entzun genituen arte.

    Haize zinkurinati hori!, zer egin ote genuen

    horrelako etxezain bat edukitzeko?



    Azkenik, langen itzala,

    berunezko sare bat iduri,

    nire ohol-ohearen aurreko

    horma zurituan ageri zen,

    eta Jainkoaren goizaldi beldurgarria

    non edo non gorria zela jakin nuen.



    Seietan gure gelak garbitu genituen;

    zazpietan oro zen isilik,

    baina hego ahaltsu batek bahitegia

    betetzen bide zuen surmur eta dirdariz,

    Heriotzaren Jauna, arnas-hotz,

    sartua baitzen inor hiltzeko.



    Ez zen sartu purpur apainez jantzia,

    ez zaldi zuri arin baten gainean.

    Hiru neurkin soka eta ohol lerrakor bat

    ditu aski urkamendiak;

    beraz, aitzindaria laido-lokarriarekin etorri zen

    bere isileko ekimena betetzera.



    Aizaro zikinezko lokatzean zehar

    haztamuka doazen gizonak bezalakoak ginen:

    otoitz bat hasperentzeko bekokirik ez genuen,

    ez gure larria lasaitzeko;

    bazen zerbait hilik gu guztiongan,

    Itxaropena hila genuen.



    Gizonaren Zuzenbide izua

    badoa bere bidean barna, aldera gabe:

    argala hiltzen du, indartsua hiltzen:

    bere ibilbidea heriozgarria da-eta,

    burdinazko orpoz sendoa hiltzen du,

    ahaide-hiltzaile bihozgabea!



    Zortziak jotzea igurikitzen genuen;

    mingainak oro likits zeuden egarriz;

    zortzietako dangada gizon bat ainen egiten duen

    Halabeharraren dangada baita,

    eta Halabeharrak badarabil urkabilur bat

    gizon on eta gaiztoenarentzat.



    Zeinuaren zain egotea besterik ez geneukan.

    Eseri egin ginen, beraz, geldi eta isilik,

    haran bakartuan harriak iduri;

    bihotz guztiak, ordea,

    tintin ari ziren, arin eta jarraiki,

    zoro batek jotako arrantza iduri.



    Bat-bateko kaskaz

    bahitegiko erlojuak aire dardaritsua jo zuen,

    eta etsipen ahalgabezko intziri bat

    jaiki zen bahitegi guztitik,

    zingira izutuek legendunen etzanguan

    entzuten zuten oihua bezalakoa.



    Eta amets baten leiarrean

    gauza izugarrienak dakuskigun bezala,

    habe beltzitutik eskegita zegoen

    kalamuzko soka koipetsua ikusi eta

    urkatzailearen bilurrak garrasi batez irato zuen

    otoitza entzun genuen.



    Eta gizon hari

    deiadar hain mingotsa eragin zion oinazea

    eta haren erredura gorriak eta odol-izerdiak

    inork ez zekizkien nik bezain ongi;

    bizi bat baino gehiago bizitzen duenak

    heriotza bat baino gehiago hil behar baititu.





    4



    Gizon bat urkatzen duten egunean

    ez dago elizkizunik.

    Apaizaren bihotza eriegi dago

    edo bere aurpegia zurbilegi,

    edo badu begietan idatzia

    inork begiztatu behar ez duena.



    Eguerditsu arte eduki gintuzten itxirik, beraz;

    eta orduan ezkila jo zuten,

    eta zaintzaileek gela guztiak ireki zituzten

    beren giltza txirrintsuez,

    eta burdinazko zurubian behera joan ginen

    nor beraren Infernutik.



    Jainkoaren egurats gozotara atera ginen,

    ez, ordea, ohi bezala;

    gizon honen aurpegia zuri baitzegon beldurrarren,

    eta horren aurpegia hauskara,

    eta ez dut inoiz ikusi eguna

    hainbeste lehiaz begiratu duen gizon betilunik.



    Ez dut behin ere ikusi

    bahitegikoek zeru diotsagun

    estalpe urdin-txikiari eta,

    askatasun zoriontsuz,

    jitoan igarotzen zen edozein hodeiri

    begi hain lehiatsuz so egin dion gizon betilunik.



    Baina baziren gure artean 

    buru-apal zebiltzanak,

    baitzekiten berena hartuz gero,

    guztiak hil beharko zirela;

    hark gauza bizi bat ez baitzuen hil,

    haiek, aldiz, zendu bat hil izan zuten.



    Bigarrenez hoben dagienak

    gogo hil bat iratzartzen baitu oinazerako,

    eta bere hil-jantzi zikindutik idoki

    eta berriz odolustarazten du,

    eta odol tanta larriak odolustarazten dizkio,

    eta alferrik odolustarazten.



    Tximuak edo narritariak bezala,

    gezi okerrez apainduriko jantzi nabarmenaz,

    bagenbiltzan bira-biraka isilik

    asfaltozko baila labainean barna;

    bagenbiltzan isilik bira-biraka,

    eta inork ez zegien hitzik.



    Bagenbiltzan bira-biraka isilik,

    eta gogo huts bakoitzean zehar

    gauza izugarrien oroia erasotzen ari zen,

    haize ikaragarri bat iduri;

    eta Lazturak gure aurretik bide zegien,

    eta Izua genuen atzetik narraska.



    Bahitegi-zainak,

    jantzi berriak igandeetako apainekin zituztela,

    buru-harro zebiltzan gora eta behera,

    beren abere taldea begiratzen;

    guk, ordea, bagenekien, beren oskietako kare-bizitik,

    zelako lanean ari izanak ziren.



    Hilobi bat aho zabal egon zen lekuan

    ez baitzegoen hilobirik:

    lohi eta hondarrezko gune bat soilik

    bahitegiko horma gorrotagarriaren ondoan,

    eta latsun bizi metatxo bat,

    gizon hark hil-jantzia eduki zezan.



    Gizon gutxik eska lezaketen

    hil-jantzia baitu zorigabeak barne-barnean;

    bahitegi-baila baten pean,

    larrugorri ahalke gehiagorako,

    datza oinak bilurretan

    eta garrezko izara batean bildua!



    Eta anartean, latsun gartsuak

    haragi-hezurrak jaten ditu;

    hezur hauskorra jaten du gauez,

    eta haragi biguna egunez;

    haragia eta hezurra aldizka jaten ditu;

    bihotza, ordea, jaten du etengabe.



    Hiru urte luzetan ez dute han

    errorik ez hazirik ereingo;

    hiru urte luzetan leku madarikatu hori

    elkor eta soil izango da,

    eta zeru harrituari so egingo dio

    erantzute gabeko begikaldu batez.



    Giza-eraile baten bihotzak

    erein edozein hazi ustelduko zuela uste dute.

    Ez da egia! Jainkoaren lur ona

    gizonek uste baino hobea da,

    eta arrosa gorria are gorriago garatuko litzateke,

    eta arrosa zuria zuriago.



    Haren ahotik arrosa gorri-gorri bat!,

    haren bihotzetik zuri bat!

    Nork esan lezake, ba, zein bide bakanez

    Kristok bere nahia agertzen duen,

    erromesaren uhe lehorra

    Aita Guren handiaren begien aurrean loratu zenetik?



    Baina ez arrosa zuririk, ez gorririk

    ez daiteke bahitegiko haizetan loratu;

    harriak, legarrak, su-harriak

    ematen dizkigute han;

    jakina baita liliek eztitu dutela batzuetan

    gizon bakun baten etsipena.



    Beraz, ez arrosa gorria, ez zuria

    ez dira inoiz hosto-hostoka eroriko

    bahitegi-horma likitsaren ondoan dagoen

    lohi eta hondar gune honen gainean,

    Jainkoaren Semea ororen alde hil zela

    esateko bailan dabiltzan gizonei.



    Hala ere, nahiz eta nondik nahi

    bahitegiko harresi likitsak inguratuta egon,

    eta burdinetan dagoen gogo bat

    gauez ibili ez badaiteke ere,

    eta lur hain gaiztoan datzan gogoak

    negar egitea besterik ez badauka ere,



    gizon errukarri hori bakean dago

    edo badagoke laster:

    ez da hura zoratu dezakeenik,

    ez dabil Laztura alderrai eguerdian,

    ez baitauka Eguzkirik ez Ilargirik

    hura datzan lur argigabeak.



    Abere bat urkatzen den bezalaxe

    urkatu zuten:

    haren gogo izutuari atseden eman lezaiokeen

    requiem bat ere ez zuten esan,

    baina lasterka eraman

    eta zulo batean ezkutatu zuten.



    Apaiza ez da belaunikatuko otoi egiteko

    haren hilobi laidotsuaren ondoan;

    eta Jesukristok hobendunei eman

    Gurutze donetsiaz ez du zantzutuko ere,

    gizon hura baitzen

    Kristok jaregitera etorri zenetako bat.



    Baina ongi dago guztia; Biziaren muga 

    berezietan gaindi igaro baizik ez du egin:

    eta inoren negarrek beteko dute harentzat

    Errukiaren ontzi aspalditik hautsia,

    galduak baitituke erostari,

    eta galduak beti ari dira negarrez.





    5



    Ez dakit Legeak bidezkoak direnetz.

    Bahitegian gautzanok

    horma sendoa dela

    besterik ez dakigu;

    eta egun bakoitzak urtebete dirudiela,

    egun luzeak dituen urtebetea.



    Hauxe badakit, ordea:

    lehenbiziko gizonak bere anaiari bizia kendu

    eta gizarte hits hau hasi zenetik,

    gizonek Gizonarentzat egin edozein Legek

    alea bota eta galtzua biltzen du,

    haizegile txarrenaren bidez.



    Badakit hau ere —ai, balekite orok!—:

    gizonek eraiki edozein bahitegi

    ahalkezko buztinerrez eraikia dela,

    eta burdin-langez inguratua,

    gizonek beren anaiak nola oineztatzen dituzten,

    Kristok ikus dezakeen beldurrez.



    Burdin-langez maskaltzen dute ilargi ederra

    eta eguzki onbera itsutzen:

    eta on dute beren Infernua estaltzea,

    ez Jainko-Semeek ez Giza-Semeek

    behin ere ikusi behar ez lituzketen

    gauzak egiten baitira hartan.



    Egin zikinenak, iraka edentsuak iduri,

    ongi garatzen dira bahitegiko haizetan;

    Gizonaren ona, horixe

    agortzen da soilik eta zimeltzen han.

    Larritasun zurbila dago ate astunen zaindari,

    eta Etsipena dugu begirale.



    Gosearazten baitute mutiko izutua,

    gau eta egun negar eragiten dioten arte;

    makala astintzen dute, tentela zehatzen, zaharra laidotzen;

    eta zenbait zoratu egiten dira,

    eta guztiak gaizto bihurtzen,

    eta batek ere ezin hitzik esan.



    Bizi garen gela estu bakoitza

    iroldegi zikin, iluna da.

    Eta Balbe biziaren arnasa kiratsak

    burdin-sarezko leihatila mututzen du,

    eta Irritsa ez, beste guztia hauts bihurtzen da

    Gizatasunaren tramankuluan.



    Edaten dugun ur gaziak

    lohi nardagarri bat bosatzen du,

    eta haztagetan haztatzen duten ogi garratza,

    igeltsu eta latsunez beterik dago,

    eta Loa, etzan nahi ez duelarik,

    badabil begi-izu eta Aldiari oihuka.



    Baina nahiz Gose argala eta Egarri muskerra liskartu,

    sugegorria sugetzarrari buruzki bezala,

    axola gutxi digu janariak;

    egunez goratu harri bakoitza

    gauez gure bihotz bihurtzeak,

    horrexek izozten du eta hiltzen etengabe.



    Beti bihotzean gauerdia eta gelan ilunabarra,

    txirringa-giderrari eragiten diogu,

    edo soka urratzen dugu,

    zein bere Infernuan; eta isiltasuna

    burdin-harizko joale baten soinua baino

    askoz izugarriago zaigu.



    Eta behin ere ez zaigu giza-ahotsik ondoratzen

    hitz ezti bat guri esateko:

    eta atean zehar kirika ari den begia

    gogor eta errukigabea da:

    eta guztiek ahaztuta, usteltzen ari gara,

    usteltzen gogo-gorputzez.



    Eta honela, Biziaren burdinazko katea

    herdoiltzen dugu, txartu eta bakartuak:

    eta zenbaitek birao dagite, eta zenbaitek negar,

    eta zenbaitek aiotsik ez:

    baina Jainkoaren betiko Legeak onak dira

    eta harrizko bihotza hausten dute.



    Eta gelan nahiz bahitegiko bailan

    hausten den giza-bihotz bakoitza,

    Jaunari bere altxorra eman eta,

    legendunaren etxe satsua

    akara bikainenaren hats-onez bete zuen

    harako ontzi hura bezalakoa da.



    Ene!, bihotzak hautsi eta

    barkamenaren bakea irabazi dezaketenen zori ona!

    Bestela, nola ondu dezake gizonak

    bere asmoa eta bere gogoa hobenez garbitu?

    Non, bihotz hautsi batean baizik,

    sar liteke Kristo gure Jauna?



    Eta eztarri ubel hanpatua

    eta begi hil tinkoak dituen gizona

    badago Lapurra Paradisuratu zuten

    esku gurenen begira;

    eta Jaunak ez du bihotz

    hautsi eta garbaidun bat arbuiatuko.



    Legea irakurtzen duen gorrizko gizonak

    hiru asteko bizia eman zion,

    hiru aste labur

    bere gogoaren borrokaz bere gogoa garbitzeko,

    eta aiztoari eutsi zion

    eskua edozein odol tantaz ikuzteko.



    Eta odol tantaz ikuzi zuen eskua,

    aiztoari eutsi zion eskua;

    odolak bakarrik ikuz baitezake odola,

    eta negarrek bakarrik osa dezakete:

    eta Kainena izan zen orban gorria

    Kristoren elur antzeko zantzu zuri bihurtu zen.





    6



    Reading bahitegian, Reading hiriaren aldean,

    ahalke-hobi bat dago,

    eta badatza hartan

    garraren hortzek jandako gizon errukarri bat;

    izerkari gartsu batean datza

    eta haren hilobiak ez du izenik.



    Etzan bedi han isilik,

    Kristok hilei dei egin arte;

    ez du alferrikako negarren

    edo haizezko hasperenen beharrik:

    gizon hark maite zuena hil zuen

    eta horrexegatik hil beharra zen.



    Baina gizon guztiek —entzun hau guztiok!—

    zer maite eta hura hiltzen dute,

    batzuek begi-zizta samin batez,

    beste batzuek hitz leunkari batez;

    koldarrak musu batez,

    gizon bihoztunak ezpata batez!



    1954

POEMAS  - Indice Cronologico
 

 

I) INIDICE OBRAS COMPLETAS PUBLICADAS INTERNET

 

I.1 Linea de Vida  y su Obra

I.2 Poesias en Euskera Recopilacion Total

I.3 Conferencias Recopilacion

I,4 Articulos Periodisticos Recopilacion Total

I.5 Lengua Vasca

I.6 Gernika

I.7 Uruguay

I.8 Venezuela

I.9 Reseñas Biograficas

I.10 Traducciones

I.11 Obras Publicadas

I.12 Semana Vasca en Montevideo

I.13 Ciclo de Clases

I.14 Nota Bio-Bibliografica

I,15 Biografia en Euskera

I.16 Sitio en Internet en Euskera

I.17 Nostalgia

I.18 Articulos Periodisticos Indice Cronologico

I.19 Articulos Periodisticos Indice Alfafabetico

II) OBRAS COMPLETAS - Libros Publicados en Internet

 

II.1  El Hombre Vasco

II.2 Hombres de la Compañia  Guipuzcoana

II.3  El Elemento Vasco en el siglo XVIII Venezolano

II.4 Vicente Antonio de Icuza

III) INDICE de TEMAS RELACIONADOS. Libros publicados por sus hijos;

 

III.1 Nere Aita - el exilio vasco - Mirentxu Amezaga 

III.2 Cronicas del Alsina -  Arantzazu Amezaga de Irujo

IV) Sus Hijos Escriben;

 

IV.1 Los tres Barcos que llevaron a Ama y Aita

IV.2 Travesia

V) Sus Hijos Escriben tras su muerte;

 

V.1 A mi Aita

V.2 La cancion de mi Padre

VI) Otros aspectos

 

VI.1 Reunion Familar en su Memoria

VI.2 Exodo

VI.3 Comision del Cuatricentenario de Caracas

VI.4 Inauguracion de la Plaza que lleva su nombre en Algorta

VI.5 Su Pequeño Poema en la Nota Necrologica 4 Febrero 1969

VII) Toda su Obra Publicada convertida en Formato PDF- puede ser leida en dispositivos  e-Book

 

 VII.1 Amézaga Vicente  Autor Irujo Ametzaga Xabier

 VII.2 Articulos de Prensa

 VII.3 Bio Biografica

 VII.4 Biografia en Euskera

 VII.5 Ciclo de Clases

 VII.6 Ciclo de Conferencias

 VII.7 Nostalgia

 VII.8 El Elemento vasco en el Siglo XVIII Venezolano

 VII.9 El Hombre Vasco

 VII.10 Los Hombres de la Compañia Guipuzcoana

 VII.11 Obras Publicadas

 VII.12 Vicente Antonio de Icuza

 VII.13 Poesias

 VII.14 Relacion de Escritos como Autor

 VII.15 Reseñas Biograficas

 VII.16 Semana Vasca Montevideo

 VII.17 Semana Vasca Montevideo Indice de Articulos

 VII.18 Traducciones

.

Dedicatoria y mi homenaje a Mercedes Iribarren Gorostegui - Su esposa y mi ama

 
Sitio en Internet en homenaje a Vicente de Ametzaga Aresti.
http://vicenteamezagaaresti.blogspot.com
Unico sitio en Internet, que lleva su nombre, de referencia completa de su vida y su Obra totalmente publicada en Internet, 
Poesias, Articulos de Prensa, sus Libros, completando asi, y cerrando todo lo que se habia escrito en libros sobre el y su vida
Creacion, Edicion y contacto: Xabier Iñaki Ametzaga Iribarren
e-mail: xabieramezaga@gmail.com
Blog Xabier Amezaga Iribarren: http://xabieramezaga.blogspot.com
Editoriales relacionadas con sus Publicaciones